İngilizce dilinde cümle yapıları, etken ve edilgen cümleler olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. Etken cümle, cümlede öznenin bir eylemi doğrudan gerçekleştirdiği durumu ifade ederken, edilgen cümle ise eylemin özne tarafından değil, başkası tarafından yapıldığını belirtir. Bu yazıda, etken cümleleri nasıl edilgen hale getirebileceğimizi öğreneceğiz.
Etken Cümle Nedir?
Etken cümle, öznenin eylemi gerçekleştirdiği bir cümle türüdür. Örneğin, “Ahmet kitabı okuyor.” cümlesinde Ahmet özne olup, “okumak” eylemini gerçekleştiren kişidir. Bu cümlede dikkat edilmesi gereken, öznenin aktif bir rol üstlenmesidir. Etken cümlelerde genellikle özne, fiil ve nesne sıralaması bulunur.
Edilgen Cümle Nedir?
Edilgen cümle ise, öznenin eylemi gerçekleştirmediği, eylemin başka bir özne tarafından yapıldığı durumları ifade eder. Örneğin, “Kitap Ahmet tarafından okunuyor.” cümlesinde “kitap” özne durumundadır, ancak eylemi gerçekleştiren kişi “Ahmet”tir. Burada kitap, eylemin nesnesidir ve edilgen yapıda kullanılmıştır.
Etken Cümleyi Edilgen Hale Getirme Kuralları
Etken cümleyi edilgen hale dönüştürmek için bazı adımlar izlememiz gerekiyor. Bu adımları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Özneyi Belirleme: İlk olarak etken cümledeki özneyi belirleyin. Bu, cümlede eylemi gerçekleştiren kişidir.
- Nesneyi Belirleme: Cümledeki nesneyi tespit edin. Bu, eylemin yapıldığı varlık veya nesnedir.
- Fiili Değiştirme: Edilgen cümle yapısında, fiil genellikle “to be” fiili ile birlikte kullanılır. Etken cümledeki fiili bu yapıya çevirin.
- Özne ve Nesne Değişimi: Etken cümledeki özne ve nesneyi yer değiştirin. Edilgen cümlede nesne, yeni özne olacaktır.
- Yüklemi Tamamlama: Edilgen cümlede eylemin kimin tarafından yapıldığını belirtmek için “by” edatı kullanılır.
Örneklerle Açıklama
Şimdi bu kuralları örneklerle daha iyi anlayalım:
1. Etken Cümle: “Ali elmayı yiyor.”
- Özne: Ali
- Nesne: Elma
- Fiil: Yiyor
- Edilgen Cümle: “Elma Ali tarafından yeniyor.”
2. Etken Cümle: “Öğrenciler sınavı geçiyor.”
- Özne: Öğrenciler
- Nesne: Sınav
- Fiil: Geçiyor
- Edilgen Cümle: “Sınav öğrenciler tarafından geçiliyor.”
3. Etken Cümle: “Müdür toplantıyı düzenliyor.”
- Özne: Müdür
- Nesne: Toplantı
- Fiil: Düzenliyor
- Edilgen Cümle: “Toplantı müdür tarafından düzenleniyor.”
Edilgen Cümle Kullanım Alanları
Edilgen cümleler, çeşitli durumlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle yazılı ve resmi metinlerde, eylemin kim tarafından yapıldığının önemli olmadığı durumlarda edilgen yapılar tercih edilir. Bunun yanı sıra, eylemi gerçekleştiren kişinin kim olduğu bilinmiyorsa veya gizlenmek isteniyorsa edilgen yapılar kullanılır. Örneğin, “Hata yapıldı.” cümlesinde hatayı kimin yaptığı belirsizdir ve bu nedenle edilgen yapı tercih edilmiştir.
Sonuç
Etken cümleleri edilgen hale getirmek, İngilizce dilinde önemli bir beceridir. Bu yapıyı doğru bir şekilde kullanmak, dilin daha akıcı ve anlaşılır olmasını sağlar. Edilgen cümleler, özellikle yazılı iletişimde sıklıkla karşımıza çıkar. Bu yazıda, etken cümleleri nasıl edilgen hale getirebileceğimizi öğrendik. Uygulamalı örnekler ile konuyu pekiştirdik. Bu bilgilerle, İngilizce cümle yapılarınızı daha etkili bir şekilde kullanabilirsiniz.
